Om over het toekomstig vervoer na te denken organiseerde Wagenborg Passagiersdiensten begin maart 2023 een themaweek, Natuurlijk, Bereikbaar. Elke dag staat een ander thema centraal. Er wordt gesproken over toerisme, zorg, cultuur, sport, onderwijs en logistiek. Dagelijks gaan we aan de hand van stellingen en inspirerende voorbeelden met elkaar in gesprek. In dit bericht lees je de samenvatting van deze week.
Waar moet de veerdienst van de toekomst aan voldoen? Over die vraag bogen kinderen, politici, eilanders en tal van andere gebruikers zich tijdens de Themaweek, die van 6 tot en met 11 maart 2023 plaatsvond op de pier van Ameland.
Toerisme stond centraal op dag één. Een van de stellingen was dat het varen ‘op getij’ funest zou zijn voor de horecasector. 66% van de genodigden ziet deze bui inderdaad hangen. Enkelen zien juist liever meer overtochten in de vorm van avond- en nachtvervoer.
Betrouwbaar, betaalbaar, duurzaam
Deze avond mochten de aanwezigen ook hun mening geven over eventuele tariefstijging. Mits WPD zorgt voor een duurzame en emissievrije overtocht, zouden de meesten dit oké vinden. Al wordt tijdens de avond meermaals opgemerkt dat het belangrijk is om een zo breed mogelijke doelgroep aan te blijven spreken – ook de mensen met een smalle beurs.
Aan het eind van de avond mogen de aanwezigen voorwaarden noemen waaraan het bootvervoer vanaf 2030 aan moet voldoen. Betrouwbaar, betaalbaar en duurzaam wordt genoemd, maar ook de mogelijkheid om vaker de watertaxi te kunnen pakken. Als ze vervolgens helemaal out of the box mogen denken, komen onder meer de ideeën voor een monorail, hovercraft en zelfs een zeppelin naar boven.
McDonald’s en onderwaterview
De dag erna was het de beurt aan Amelander leerlingen. Allereerst de leerlingen uit groep 7 en 8 van OBS ’t Ienster, CBS Koningin Wilhelmina en Kardinaal de Jongschool. Hun wensen liggen vooral op het gebied van beleving: mooi uitzicht (onder water), meer vermaak en het liefst een McDonald’s aan boord. En een snelle boot, want dat trage varen – zeker als er vertraging is – maakt de overtocht saai.
’s Middags is het de beurt aan de scholieren van de Burgemeester Waldaschool. Die zijn overwegend tevreden over de huidige verbinding, al vinden ook zij hem saai. Voor de verbinding van de toekomst staat ook bij deze groep eten hoog in het vaandel. Een ruimte waar ze rustig kunnen zitten, liefst met voldoende stopcontacten en betere wifi, zou de overtocht eveneens beter maken. Meer plaatsen bij het raam en uitzicht onder water maken het wensenlijstje af.
‘Geen boot, geen school’
Woensdagavond waren ruim veertig mensen aanwezig om te praten over onderwijs, zorg, cultuur en sport. Zonder betrouwbare veerdienst is het lastig om personeel aan te trekken, gaven aanwezigen aan. En zonder personeel zullen bijvoorbeeld ouderen genoodzaakt zijn om naar de wal te verhuizen, terwijl zij vaak op het eiland willen blijven. Vanuit de zorg klinkt de wens om te zorgen voor 24/7 bereikbaarheid van de eilanden.
Voor het onderwijs is goede bereikbaarheid essentieel met het oog op leerkrachten die ‘s ochtends naar het eiland varen én voor leerlingen die in Leeuwarden of Dokkum naar school gaan. “Als de boot niet vaart, betekent dat dat leerlingen geen school hebben.” Een deelauto op de wal zou het probleem van een vertraagde boot (deels) kunnen verhelpen – voor degenen die een rijbewijs hebben.
Vanuit de cultuursector klinken andere geluiden over bereikbaarheid. “De mate van bereikbaarheid bepaalt het eilandgevoel.” Tegelijkertijd zou een late boot van 23.00 uur wenselijk zijn met het oog op evenementen; dat vergroot de belangstelling voor artiesten om op te treden. Ook voor sportverenigingen zou het gunstig zijn als boten ’s avonds varen, met het oog op wedstrijden die langer duren dan verwacht.
Voor deze groep mensen zijn betrouwbaarheid, bereikbaarheid, flexibiliteit/frequentie en betaalbaarheid belangrijke voorwaarden voor de veerbootdienst van de toekomst.
Politieke visies
Een goede bereikbaarheid, daarvoor pleiten ook de politici van de BBB (Femke Wiersma), PvdA (Jaap Stalenburg), CDA (Rendert Algra), FNP (Auke van der Goot), GrienLinks (Jochem Knol) en VVD (Eric ter Keurs). De zes willen dit thema meer onder de aandacht brengen in Den Haag.
De verschillende politici hadden ook wensen voor het vervoersconcept. Zo wil Femke Wiersma het nachtelijk vervoer behouden in geval van urgente situaties. Rendert Algra wil een afwezigheidsbelasting: een belasting die moet voorkomen dat mensen die een huis hebben of kopen op het eiland, daar hooguit een paar weken zitten en het voor de rest niet verhuren. Verder maakt hij zich hard voor een hovercraft – waarvoor hij in dit gezelschap geen medestanders vindt.
Tekst loopt door onder de foto
Baggeren wat nodig is, daar is Auke van der Goot niet echt voorstander van. Het bedenken van een betere oplossing laat hij graag aan WPD en de eilanders over. ,,Als WPD met een goed voorstel komt en de eilanders omarmen dat voorstel, dan steunen we dat voorstel.” Verder wil hij dat de overtocht in de toekomst betaalbaar blijft voor een brede doelgroep.
Jaap Stalenburg heeft het liefst dat de veerboot een nutsvoorziening wordt. Dat de veerboot niet altijd meer vaart vanwege vaargeulproblematiek, vindt hij een ‘mega probleem’. ,,Ik denk dat het Rijk hier een belangrijke taak heeft.” De PvdA wil in Den Haag dan ook ‘veel scherpere eisen’ formuleren.
Voor Jochem Knol staat het vast: ,,Er moet in de toekomst schone energie gebruikt worden waarbij er geen uitstoot is. Geef randvoorwaarden qua (geluids)uitstoot en laat de markt er verder over.”
Alternatieve distributie
Vrijdag dachten mensen uit de transportsector onder meer na over alternatieven qua distributie. Zo min mogelijk vrachtwagens op de eilanden: daar zijn de meesten voorstander van. Maar over hoe dat gerealiseerd kan worden, verschillen de meningen. De één vindt dat iedere logistieke dienstverlener zelf bij alle klanten moet kunnen blijven leveren. De ander zegt dat dit niet nodig is: “Je kunt goederen ook bundelen”.
Toch roept de meerderheid ‘doen!’ als wordt gezegd dat er 20 tot 40% minder vrachtwagens naar het eiland hoeven als vervoerders beter gaan samenwerken. Hierop komen verschillende reacties met de strekking dat vrachtwagens altijd al helemaal vol zitten, maar hierover verschillen de meningen. Wel zijn de meesten het erover eens dat door samenwerken er vast iets bereikt kan worden. Van de meeste aanwezigen mag overigens in de concessie worden verplicht dat alleen elektrisch aangedreven vrachtauto’s op de veerboot mogen.
Verschillende oplossingen
De hekkensluiters van deze week waren eilanders en overige gebruikers. Ongeveer tien mensen gaven op de meepraat-ochtend hun mening. Bijvoorbeeld over de stelling ‘Eilanders moeten voorrang krijgen; een inwoner moet altijd zonder reservering met de eigen auto gebruik kunnen maken van de veerdienst’. Dat is afhankelijk van de situatie, zeggen een paar mensen. “In geval van nood wel.” Zorgt een deelauto op de wal voor een andere kijk op de zaak? Voor de meesten wel: “Voor noodsituaties is dat een prachtige oplossing.”
Dan het toerisme. Dat groeit, maar moet dat ook zo blijven? De meesten vinden van niet, het is al zo druk in het hoogseizoen. Enkelen zeggen dat groei buiten het seizoen wel kan. Toeristen ontmoedigen om de auto mee te nemen, spreekt wél iedereen aan. Bijvoorbeeld door parkeren in Holwerd goedkoper te maken of het bootkaartje duurder.
Splitsing vervoersstromen
Omdat het onzeker is hoe de vaarweg van de toekomst eruit ziet, is WPD benieuwd naar de meningen over op getij varen. Dat lijkt de aanwezigen niet haalbaar en met oog op toerisme niet wenselijk. Maar dan biedt splitsing misschien een oplossing, zegt iemand: ,,Personenvervoer op tijd en vrachtvervoer op tij.”
Tot slot kwam de horecavoorziening voor de korte en lange overtocht aan boord. Over het algemeen is iedereen hier tevreden over, ,,alleen de koffie is niet te zuipen” klinkt meerdere keren. Voor de lange overtocht mag het aanbod qua eten uitgebreid of veranderd worden volgens sommigen. Al is er ook iemand die zegt: ,,Het is maar 45 minuten hè? Het moet ook geen McDonalds worden.”
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.