Op de kerstkaart van Wagenborg Passagiersdiensten (WPD) prijkt dit jaar de inspirerende slogan “Vanaf 1905 blijvend verbonden”. Als we naar de bereikbaarheid van Ameland en Schiermonnikoog kijken, beseffen we dat dit inderdaad een lange traditie is. Toch staat de toegang tot deze prachtige eilanden momenteel op het spel, bedreigd door sedimentatie in de oostelijke Waddenzee.
WPD heeft de urgentie van deze situatie ingezien. In samenwerking met adviesorganen, eilandondernemers, bewoners, eilandbezoekers en medewerkers heeft de rederij eind 2022 het initiatief genomen om een nieuw vervoersconcept te ontwikkelen met de veelzeggende titel “Natuurlijk, Bereikbaar!”. Het is nu al duidelijk dat de huidige vlootsamenstelling niet zal voldoen aan de duurzaamheidseisen die de overheid als concessieverlener zal stellen. Bovendien is de verwachting dat de nieuwe schepen kleiner zullen zijn, wat een unieke verandering is in de lange geschiedenis van WPD, waar altijd grotere schepen werden ingezet.
Grote maatschappelijke impact
De uitdaging is hoe om te gaan met kleiner wordende schepen in een steeds moeilijker bevaarbaar gebied, ook gelet op de vervoersvraag en alle maatschappelijke belangen. Om inzicht te krijgen in dit ambitieuze project, spraken we met Rogier Havelaar, de Manager Innovatie die speciaal voor deze missie is aangetrokken. “Het is mijn taak om te komen tot een breedgedragen vervoersconcept,” legt Rogier uit. “Dit is een traject met grote maatschappelijke impact, dat zorgvuldig en in gezamenlijkheid moet gebeuren.”
Succesvolle Themaweek
Het interactieve traject begon in maart 2023 met een succesvolle Themaweek, waarbij belanghebbenden uit verschillende sectoren hun ideeën en wensen voor een goede bereikbaarheid deelden. Rogier: “De resultaten waren overweldigend, met honderden deelnemers aan deze cruciale discussies. De week eindigde met een Open Deuren Dag en “Praat-mee” sessies voor de eilanders zelf. Op Schiermonnikoog hebben we aansluitend nog een aparte “Praat-mee” sessie gehouden. De input leidde tot drie soorten antwoorden: ideeën voor korte termijn verbeteringen, gebruikerswensen voor de toekomst en inzichten voor het toekomstige vervoersconcept. We wachten nu op de nota van uitgangspunten voor de volgende concessie van de overheid, die de verwachtingen voor duurzaamheid en haalbaarheid zullen bepalen. Dat is belangrijk, want stel dat wij een elektrische boot in het water willen leggen, maar er geen stroomvoorziening in de havens kunnen komen, dan zijn we verder van huis.”
Terugkoppeling
Hoewel het oorspronkelijke plan was om alle wensen en scenario’s snel terug te koppelen aan de gemeenschap, heeft de urgentie van de korte termijn bereikbaarheid de koers gewijzigd. Rogier: “De maatregelen als gevolg van de onvoldoende veilig bevaarbare vaargeul hebben veel reacties teweeggebracht, waardoor wij het niet het juiste moment vonden om met de gemeenschap te praten over de lange termijn bereikbaarheid. We hebben het project anders ingericht en de focus eerst gelegd op uitvoerige analyses van de vervoersdata. Een heel interessant traject, waarmee een goed beeld ontstaat van wat de levensader eigenlijk betekent. Ondertussen wisten we ook dat het Ministerie van IenW bijna klaar was met het onderzoek naar duurzaamheid en dat er besluitvorming over Vervolgonderzoek Bereikbaarheid Ameland (VBA) 2030 en de concept uitgangspunten voor de volgende concessie aan zaten te komen. Met al die ontwikkelingen in het achterhoofd hebben wij het traject iets anders ingestoken. Eerst goed begrijpen, dan snel handelen, luidt mijn devies.”
Verwacht wordt dat eind eerste kwartaal 2024, op basis van gebruikerswensen, overheidsbeleid en vervoersdata, drie scheepsconcepten worden gepresenteerd voor feedback van alle betrokkenen. Dit benadrukt de transparante aanpak van het project, waarbij de behoeften van de gemeenschap vooropstaan.
VBA 2030
Kijkend naar het traject VBA 2030 merkt Rogier het op: “Als rederij willen wij graag heen en weer varen in een stabiele en voorspelbare vaargeul. Op zich maakt het ons niet uit of wij van Holwerd naar Nes of van Ferwert naar Nes varen. Richting VBA 2030 wil ik zeggen, geef duidelijkheid wat het gaat worden, en als er een keuze wordt gemaakt, zorg dan ook dat die het is. Wij zien graag de betrouwbaarheid van de vaargeul toenemen, maar daar hebben wij geen invloed op, het is niet onze geul. Dit seizoen hebben we gezien wat er kan gebeuren als de vaargeul niet op orde is. De vervelende maatregelen van dit jaar willen we in de toekomst graag voorkomen. Waarschijnlijk worden er eind 2025 knopen doorgehakt rondom VBA 2030. De Waddenzee wacht echter niet met ondieper worden. Ondanks dat veel afhankelijkheden buiten onze invloedsfeer liggen, zijn wij zijn volop aan het voorbereiden. Hopelijk kunnen we zo begin 2027 één of meerdere nieuwe schepen bestellen.”
De brede betrokkenheid van dit project wordt onderstreept door waardevolle input van een interne (red: zie elders in dit magazine) en externe adviesgroep. “Het is jammer dat de Amelandse leden van de externe adviesgroep hun deelname hebben beëindigd, een adviesgroep zonder Amelanders is geen adviesgroep. Als we in het eerste kwartaal 2024 verder gaan, is dat wat mij betreft met een volledige ploeg,” aldus Rogier.
Met “Natuurlijk, Bereikbaar!” wil de rederij ervoor zorgen dat Ameland en Schiermonnikoog altijd voor iedereen binnen handbereik blijven op een duurzame en innovatieve manier. Om betrokken te blijven bij dit innovatieve traject, is er een eigen website (www.natuurlijkbereikbaar.nl), waar verslagen en nieuwsberichten te vinden zijn. Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden voor een nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen.
Dit artikel verscheen in WPDetails #21, december 2023
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.